Toplumsal medyanın televizyon ve radyo yayınlarına tesiri
Mehmet Korkmaz
5 min read
İşte Şafak’ın o yazısı;
İnternetin her geçen gün suratının ve tesirinin artmasıyla birlikte toplumsal yönelimlerin ve bağlantı muhtaçlıklarını karşılayan bireyler için artık vaz geçilmez bir mecra olmaya başladı.
Toplumun her kesiti eğitimli yada değil, varlıklı yada fakir toplumsal statüsü ne olursa olsun internet ve onun sağladığı ‘her şey’ vaz geçilmez hale geldi. Bu trendin yükselerek artmasından en çok etkilenen kesimler elbette inhisar olan içerik sağlayıcılar, üretimciler, Televizyon kuruluşları ve misal üreticiler oldu. Bu alandaki üretim sanayi ve imalat kesimindeki çeşitlenme ve üretim çokluğunda olduğu üzere dünyanın her yerinde ve her konudaki içerik üretiminde de varsayım edilemeyecek oranda arttı. Elbette bu artış beraberinde yıkıcı tesirleri de olmaya başlayan etik rekabeti de yok edecek biçimde gelişmesi düşündürücü.
Video çeken yayınlayan ,canlı yayın yapan , konuşan ,anlatan, hareket eden her şeyi toplumsal medyadan filtre etmeden ileten, yayan toplumsal etik kıymetleri de görmezden gelen tek gayesi TIK almak olan yeni kolaycı bir kuşak türedi.
Üretilen her türlü içeriğe pürüz olmaksızın erişebilen izleyebilen genç hatta küçük yaşlardaki dimağları koruyacak hiçbir mahzur kalmadı. Sistemler ve ebeveynler bile çaresiz bu gidişi ne yazık ki yalnızca izlemekle yetiniyor.
İletim ve yayma evvelden olduğu üzere denetlenebilir olması her türlü içeriğin yayımını sınırlaması, etik bedellerin korunması açısından faydalıyken , günümüzde ise bu hudut yada mani artık yok .
7 den 77 ‘ye tüm yaş kümelerinde ve bilhassa çocuk ve gençler, denetim edilemeyen denetlenmeyen bu mecralarda kaybolmaya başladı. Her alanda olduğu üzere sonların azaldığı hatta yok olduğu günümüzde bu ziyanlı tesir nasıl azaltılır doğrusu kimse bilmiyor.
Yasaklananların, marijinal eğilimlerin, ahlakı örseleyen bu çeşit içeriklerin toplumlar ve bireyler tarafından ilgi görmesi her geçen gün artıyor. Evvelce klasik yayıncılıktaki içerik yayan platformlar ve yayıncı sayısının azlığı yada denetlenebilir olması işi kolaylaştırırken artık günümüzde bu mümkün değil. Her birey istediğinde bu cins içerikleri izleyebiliyor ve kolayca yayabiliyor.
Ülkeler internet hizmetlerini ve içeriklerini sınırlıda olsa denetleyebiliyor. Lakin yakın gelecekte bu sınırlamanın da uydu internet sağlayıcıları tarafından ortadan kalkacağını söyleyebiliriz.
Elon Musk, Starlink internet uydu sistemleri ile binlerce uyduyu alçak ve yüksek yörünge lokasyonlarına yerleştirmeye başladı .10 yıl içinde toplam 42.000 adet starlık uydusu dünya eşzamanlı yörüngelerinde direkt yada indirekt hizmet vermeye başlayacak . Bu durum devletlerin kontrol regülasyonlarını zayıflatacağını söyleyebiliriz. Bu sistemle karasal fiber sınırlar ve wi-fi sistemleri ile internet hizmetini iletmek tek seçenek olmaktan çıkacaktır. Bu uydularla internet, broadband ve broadcast TV ve Radyo yayınlarını neredeyse her coğrafyaya ulaştırmak hatta şimdilik kutup bölgeleri hariç 60 derece kuzey ve güney enlemlerine kadar olan bölgelere kadar hizmet ulaştırması mümkün olacaktır. Halihazırda bu sistem üzerinden, Rusya hariç Avrupa, US , Kanada, Avustralya, Güney Amerika, hizmet alabilmektedir.
Yakın gelecekte, iletim sistemlerinin kablo TV sınırları, Fiber çizgiler, Karasal vericilerle, masraflı ve teknik iletim zorlukları nedeniyle ulaştırmak yerine, uydularla kutuplarda dahil olmak üzere tüm bölgelere iletmek ve yaymak mümkün olacaktır.
Peki tüm bunlar olurken Televizyon ve Radyolar nasıl hareket edecek, hangi programları önceleyecek ? Bu kadar yayıncının ve içeriğin olduğu rekabetin tavan yaptığı bir ortamda yayıncılar, izleyicilerini ekran karşısında nasıl tutabilecek ? Şimdilik epey güç bir soru üzere duruyor.
Eskiden 20 adedi geçmeyen ulusal Televizyonların sayısının bir pahası kalmadı. Uydu ile yayınını ileten yada internetten yayın yollayabilen bir kuruluş yada yayıncı tanınan platformlara da üyeyse o da Ulusal bir Televizyon kanalı haline geliyor. Bu formda yayın sayılarının kısıtlanması sınırlanması ve sınıflandırılması da ortadan kalkıyor. Böylece daha çok yayıncı ve daha çok içeriğin iletilmesi mümkün hale geldi.
Starlink sistemi ile bu sayıların daha da artacağını söylemeliyiz. Bu kadar çok sayıda yayıcının olduğu bir mega platformda izleyiciye sunulacak içerik nasıl olmalıdır?.
İlk akla gelen tahliller ; başarılı senaristler,içeriklerin kalitesi, yayınların çözünürlükleri, band genişlikleri ,en az 4K tekniği ile iletilmeleri ( öteki ülkelerde 8 K ülkemizde ise hala HD hatta SD çözünürlük kullanılıyor) Programların ekran yüzleri , kullanılan lisan, diksiyon , mantıklı sorular sorabilen gerçek ve dersini düzgün çalışmış profesyonel moderatörler ve enteresan hususların ekrana taşınması üzere bir dizi kaliteyi belirleyen olgu, izlenmeyi şüphesiz arttıracaktır.
Sanıyoruz izlenmedeki en büyük sorunun içeriklerin kalitesi olduğu anlaşılmaktadır. Emsal bir çok haber kanalı ve haber sitesinde tıpkı moderatörler ,ayni metotlar, konuşma ,hitabet, kapıştırma, yüksek volümlü konuşmalar, öfkeli tartışmalar ,konu dışı sorular ve yorum yapan konuşmaları yerli yersiz bölen moderatörler ve bu aksiliklere ek olarak tıpkı konuşmacılar birebir akademisyen yüzleri başka kanallarda da daima görmek, klişe cümleleri duymak, başka kanalları da ziyaret eden gezgin konuşmacılar, bunlar pirim yapıyor mu ? bilinmez, lakin bu üslubun devam etmesi izleyicinin talep ettiğinin göstergesi olmadığını düşünüyoruz.
Aslında izleyici ekonomik ,siyasi ve politik daha inovatif konuları işleyen, değişik ve farklı yorumlar sunan, mutedil ,daha donanımlı, konuşma lisanına hakim, toplum tarafından tanınmayan lakin dünya literatürüne hakim akademisyenleri ekranlarda görmek isteyecektir. Sanıyoruz bunların sayısı ülkemizde çok sayıda mevcut.
Peki bu kâfi olacak mıdır ? Elbette hayır, izleyici daima daha ve farklı şeyleri de talep etmeye devam edecektir. Aslında içeriğin kalitesini belirleyenin dinamik izleyici olduğu ise bir gerçektir. Ancak ülkemizde izleyicinin toplumsal medya dışında klasik yayın izlemedeki interaktif ölçümlemenin olmaması nedeniyle bu tam olarak bilinememektedir.
Dünyanın her yerinde olduğu üzere insanların her mevzudaki Paylaşım talepleri artmaktadır. Bu talep Televizyon ve Radyo izleme ve dinlemede de gündeme gelmesi kaçınılmazdır. Yayıncılar bu kadar yüksek arzın olduğu bir kesimde izleyicilerini –Müşterilerini- ekran başında tutmak için kalite ve içerikle birlikte yeni ve değişik metotları bulmak zorundalar.
İlk akla gelen ise Televizyon ve Radyoların reklam gelirlerinden izleyicilerine hisse ayırmak olabilir. RTÜK yasası buna mani olmakla birlikte yayıncılar buna da farklı ve yaratıcı bir deva bulabilirler.
